Útsendarar, útrýmingar og helvítsholur

Rökræðan um þriðja orkupakkann hitnar enn og hótanir ganga á víxl. Andstæðingar spila á milli sín staðreyndum málsins eins og fljúgandi borðtennisbolta. Annar hópurinn sér himnaríki, þegar hinn sér helvíti. Og eftir því sem málið virðist vera að skýrast með dýpri umræðu og upplýsingum, mætir menn og konur kallaðir til að vitna að varpa ljósi á málið, þá verður orðræðan ljótari. 

Þannig eru virtir erlendir sérfræðingar kallaðir útsendarar frá útlöndum, andstæðingum hótað útrýmingu og að Íslandi verði tortímd af vondum útlendingum. Annars staðar er skrifað um að gera Ísland að helvítisholu og að forystu Sjálfstæðisflokksins sé að gera okkur að holu með því að samþykkja þriðja orkupakkann. Svo eru ráðherrar og þingmenn kallaðir vesalingar og vanvitar, ef menn eru ósammála þeirra pólitísku skoðunum. Erum við ekki komin á mjög hættulegar brautir í lýðræðislegri umræðu? 

  

 

Skaðabótaskylda eintóm fantasía

Þriðji orkupakkinn - eitthvað að óttast?

Umræðan um þriðja orkupakkann hefur verið hatrömm. Skotgrafir grafnar og skothríð látin dynja á andstæðingnum hömlulaust á stundum. Skotið er fast frá báðum vígstöðvum.

Sjálfstæðisflokkurinn virðist skiptast í þrjár fylkingar. Fyrsta fylkingin berst fyrir innleiðingu þriðja orkupakkans, önnur berst hatrammlega gegn ,,pakkanum" og svo stendur sú þriðja á miðjum vígvellinum og veit ekki hvaðan á sig stendur veðrið. Og andstæðingar flokksins fagna í hljóði, bæði innan og utan stjórnarliðsins.

Og um hvað er barist? Það er stórt spurt.

Vissulega fer kaldur hrollur um marga þegar verið er að innleiða ,,pakka" frá útlöndum, og sérstaklega Evrópusambandinu! Sérstaklega eftir aðildarbröltið hjá Samfylkingunni, vegleysu um Brusselstræti í boði Össurar, og svo auðvitað Icesave skrímslið sem ætlaði allt lifandi hér á landi að drepa. Það er því eðlilegt að hafa varan á sér þegar varasöm sending kemur frá Brussel. 

Sjálfstæðisflokkurinn hefur alla tíð staðið í lappirnar um hvort hagsmunum Íslands sé betur borgið innan Evrópusambandsins, eða utan þess. Sú afstaða flokksins hefur byggst á hagsmunamati í þágu íslensku þjóðarinnar. Ekki á andúð á Evrópusambandinu, alþjóðlegu samstarfi eða útlendingum.

Þvert á móti hefur Sjálfstæðisflokkurinn verið í forystu þegar kemur að alþjóðlegu samstarfi, markaðsbúskap og gagnkvæmum viðskiptum við útlönd. Þess vegna hefur Sjálfstæðisflokkurinn hefur stutt samninginn um Evrópska efnahagssvæðið og aðra alþjóðlega viðskiptasamninga, sem er í þágu þjóðarhagsmuna í bráð og lengd. 

Afstaða forystu Sjálfstæðisflokksins til þriðja orkupakkans sýnist mér helgast af þessu. Þriðji orkupakkinn snýst um að treysta markaðsfyrirkomulag um raforku á forsendum neytenda- og umhverfisverndar. Þar er virk samkeppni lykilforsenda og með þriðja orkupakkanum er verið að gefa opinberum eftirlitsaðilum skilvirkari tæki til að treysta markaðsfyrirkomulag um raforku í sessi á innri markaði Evrópu, þvert yfir landamæri. Þá er eitt af markmiðum pakkans að hvetja til nýtingar á hreinni orku í auknum mæli.

Frjáls markaður og virk samkeppni þarf að lúta traustu regluverki, þar sem jafnræði og reglufesta er tryggð með skilvirku opinberu eftirliti. Færa má sterk rök fyrir því að á trygginga- og eldsneytismarkaði hér á landi vanti t.d. virkara samkeppniseftirlit.

Það er eðlilegt að margir óttist að framundan sé einkavæðing á raforku. Landsfundir Sjálfstæðisflokksins hafa oftar en einu sinni fellt tillögur um einkavæðingu Landsvirkjunar. Innleiðing á þriðja orkupakka ESB kemur þeirri umræðu ekki við. Það er pólitísk rökræða sem allir stjórnmálaflokkar verða að taka eftir sem áður. Sama er að segja um auðlindir á Íslandi og eignarhald á þeim. Þessu hefur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir, ráðherra og varaformaður Sjálfstæðisflokksins, svarað með skýrum hætti:

Því hefur verið haldið fram að þriðji orkupakkinn feli í sér afsal á forræði yfir auðlindinni. Hið rétta er að hann varðar ekki á nokkurn hátt eignarrétt á orkuauðlindum né hvort þær séu nýttar og í hvaða tilgangi. (Facebook síða ráðherrans).

Björn Bjarnason, fyrrv. ráðherra, hefur með sannfærandi hætti skrifað og talað fyrir samþykki þriðja orkupakkans hér á landi. Í pistli á heimasíðu Björns stendur skrifað m.a.:

Að mála skrattann á vegginn vegna þriðja orkupakkans er óþarfi. Að nota O3 til að grafa undan EES-aðildinni er skemmdarverk.

Er hægt að saka Björn um þjónkun við hagsmuni Evrópusambandsins eða erlenda aðila? Sömuleiðis styður allur þingflokkur Sjálfstæðisflokksins þingsályktunartillögu utanríkisráðherra um innleiðinguna með þeim fyrirvörum sem þar eru settir. Getur hann allur verið heillum horfinn?

Getur allt þetta ágæta fólk haft rangt fyrir sér? Bera þau ekki öll fyrir brjósti íslenska hagsmuna, sem og Sjálfstæðisflokksins? Hver ætlar að halda öðru fram? 

Þriðji orkupakkinn eðlilegt framhald

Vinnsla og sala raforku rekin í dag í markaðskerfi á samkeppnisgrundvelli

Þriðji orkupakki Evrópusambandsins ætlar eitthvað að standa í okkur. Í fyrstu leit út fyrir að hann rynni í gegnum Alþingi eins og sá fyrsti og annar, hægt og hljótt.

Þá var grunnurinn lagður að markaðsvæðingu orkunnar. Orkan skyldi sett á markað og skyldi lúta lögmálum markaðsbúskapar samkvæmt reglum Evrópusambandsins. Orkumarkaður á Íslandi skyldi verða hluti af innri markaði sambandsins. Og það gekk eftir. Engar fjöldahreyfingar risu upp. Enginn stjórnmálaflokkur blés í herlúðra svo eftir var tekið.

Eftirfarandi stendur skrifað í greinargerð þingályktunartillögu Guðlaugs Þórs Þórðarsonar um staðfestingu á þriðja orkupakkanum:

Reglur um viðskipti með orku hafa verið hluti samningsins um Evrópska efnahagssvæðið (EES-samningsins) frá gildistöku hans árið 1994. Orka er skilgreind sem vara og fellur því undir frjálsa vöruflutninga, sem er hluti fjórþætta frelsisins, en bæði innri markaður Evrópusambandsins (ESB) og Evrópska efnahagssvæðið byggja á því. Almennt er því litið á orku eins og hverja aðra vöru sem samkeppnislögmál gilda um. Í því sambandi má vísa til umfjöllunar í greinargerð með frumvarpi til laga sem varð að raforkulögum, nr.65/2003.    

Í greinargerð utanríkisráðherra kemur jafnframt fram:

Fyrsti orkupakkinn var innleiddur hér á landi í tíð ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks undir forsæti Davíðs Oddssonar. Þessi fyrsti orkupakki, sem varð hluti EES-samningsins með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar, nr. 168/1999, frá 26. nóvember 1999, leiddi til setningar raforkulaga, nr. 65/2003. Samkvæmt innleiðingu fyrsta orkupakkans í raforkulög skyldi vinnsla og sala raforku rekin í markaðskerfi á samkeppnisgrundvelli.

...

Undirbúningur að öðrum orkupakkanum hófst um svipað leyti og fyrsti orkupakkinn var innleiddur í landsrétt. 

...

Reglur annars orkupakkans varða meðal annars aðskilnað dreifiveitu frá framleiðslu og sölu raforku, bann við niðurgreiðslu úr sérleyfisstarfsemi í samkeppnisstarfsemi, eftirlit, viðurlagaheimildir o.fl. 

Það kann að vera heldur seint í rassinn gripið af Alþýðusambandinu að álykti nú með svo afgerandi hætti:

Lögð er áhersla á að raf­orka sé grunnþjón­usta og eigi ekki að mati sam­bands­ins að vera háð markaðsfor­send­um hverju sinni líkt og gert sé ráð fyr­ir sam­kvæmt orkupökk­um Evr­ópu­sam­bands­ins. Raf­orka á að vera á for­ræði al­menn­ings og ekki á að fara með hana eins og hverja aðra vöru á markaði. Það er því mat ASÍ að of langt hafi verið gengið nú þegar í markaðsvæðingu grunnstoða og feigðarfl­an að staðfesta markaðsvæðing­una og ganga lengra í þá átt. Raf­magn er und­ir­staða til­veru okk­ar í dag og það er sam­fé­lags­leg ábyrgð að tryggja fram­leiðslu og flutn­ing til allra, sú ábyrgð er of mik­il til að markaður­inn fái að véla með hana enda hef­ur markaðsvæðing grunnstoða yf­ir­leitt ekki bætt þjón­ustu, lækkað verð né bætt stöðu starfs­fólks.  

Þegar ákvörðun um markaðsvæðinguna var tekin á Alþingi fyrir meira en áratug síðan, við innleiðingu fyrsta og annars orkupakkans, þá fagnaði og studdi forysta Alþýðusambandsins að gera orkuna að markaðsvöru, eins og kemur fram í pisli Björns Bjarnasonar í dag. En auðvitað hafa menn og sambönd leyfi til að skipta um skoðun. Og það hefur greinilega gerst í þessu máli.

Það skal tekið fram að pistlahöfundur hefur ekki mótað sér skoðun á þriðja orkupakkanum. Málið er það mikilvægt og flókið að best er að gefa sér góðan tíma til að kynna sér málið frá öllum hliðum áður en afstaða er tekin til þess hvort það þjóni hagsmunum Íslands best að halda áfram á þessari braut innleiðingar á orkupökkum Evrópusambandsins, eður ei. 

Svona lítur Evrópusambandið á málið:

Og síðan er hér fróðlegt erindi prófessors Leigh Hancher frá Florence School of Regulation um þriðja orkupakkann í tveimur hlutum, sem ég hvet alla til að gefa sér tíma til að hlusta á:

Þriðji orkupakkinn „feigðarflan“

Aumingja krónan komin með flensuna

Nú hrópa allir á aumingja krónuna og segja hana alltaf jafn vonlausa. Eitthvað kann að vera til í því. Aumingja krónan er veik. Hún er komin með flensuna.

Þegar krónan veikist, þ.e.a.s. að verðgildi hennar verður minna, þá hækka innfluttar vörur í innkaupum og kaupmáttur launafólks fýkur út í haustvindinn. Við fáum minna fyrir krónurnar sem við fáum í launaumslagið. Og til að magna neikvæðu áhrifin, þá hækka verðtryggð húsnæðislánin með aukinni verðbólgu og .... lesa meira. 

 

Þegar lausnin er vandamálið

Viðhorf okkar Íslendinga til vandamála er sérstakt rannsóknarefni. Til þess að leysa vandamál þurfum við fyrst að viðurkenna að um vandamál sé að ræða. Og þar situr hnífurinn í kúnni. Við getum nefnilega ekki komið okkur saman um hvert sé vandamálið, eða jafnvel að um vandamál sé að ræða. Tökum dæmi.

Verðtrygging fjárskuldbindinga einstaklinga og fjölskyldna. Er verðtrygginging vandamál, eða lausn á vandamáli? Þar skiptast menn í tvo hópa. Lesa meira á sjalfstaedi.wordpress.com 

Viðreisn hér, Viðreisn þar og Viðreisn alls staðar

Alveg frá því að hægri stjórnmálaflokkurinn Viðreisn var stofnaður af stjórnmála- og athafnamanninum Benedikt Jóhannessyni hefur flokknum tekist merkilega vel að ná athygli fjölmiðla. Já, það er óhætt að segja Viðreisn vera í sérstöku uppáhaldi frétta- og blaðamanna. Vel skil ég ánægju vinstri manna með Viðreisn, flokkinn sem klauf Sjálfstæðisflokkinn. Erfiðara er að skilja suma sjálfstæðismenn, sem kjósa að lofa þann, sem þá lastar. 

Þannig segja fjölmiðlar okkur að Viðreisn sé í lykilstöðu fyrir allar kosningar - og í lykilstöðu eftir allar kosningar. Ímyndarsérfræðingar flokksins vinna sannarlega fyrir kaupinu sínu og eru gulls ígildi hverjir sem þeir kunna að vera.

Viðreisn var þannig ,,töluð" upp - og alla leið inn í ríkisstjórnir. Viðreisn komst í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokki og Bjartri framtíð eftir að fjölmiðlar hömruðu á því að enga ríkisstjórn væri hægt að mynda án Viðreisnar. Sú vegferð var endasleppt og tók enda eina andvökunótt forystu flokks, sem kenndi sig við bjarta framtíð. Það kom á daginn að sú ríkisstjórn og sá sami flokkur átti sér ekki bjarta framtíð. Flokkurinn heyrir í dag að mestu fortíðinni til og leifarnar hirti Viðreisn með yfirtöku.

Og nú hrópa fjölmiðlar sig hása um að engan meirihluta sé hægt að mynda í Reykjavík án Viðreisnar. Tveir borgarfulltrúar flokksins, með um 8% atkvæða Reykvíkinga, hafi öll spil á hendi og geri jafnvel kröfu um borgarstjórastólinn. Allir hinir flokkarnir, sem fengu þó 19 borgarfulltrúa kosna, hafi það léleg spil á hendi að ekkert sé fyrir þá annað að gera en að segja pass. 

Það vekur furðu að enginn sjái í gegnum þetta sjónarspil.

„Hefð að stærsti flokkurinn leiði“

Skattpíndir Kópavogsbúar í boði sjálfstæðismanna

Alltaf eru það mikil vonbrigði að Sjálfstæðisflokkurinn í Kópavogi skuli ekki hafa á stefnuskrá sinni að lækka útvar á Kópavogsbúa. Skattgreiðendur geta nú  orðið séð á álagningaseðli sínum, sem þeir fá síðar í þessum mánuði, hve hátt hlutfall útsvarið er sem greitt er til sveitarfélaga, og hve hár tekjuskatturinn er, sem greiddur er til ríkisins. Og sumum kemur á óvart hve hátt hlutfall af launum okkar fer í skatt til sveitarfélagsins, útsvarið. 

Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur lofar að lækka tekjuskatt á kjörtímabilinu. Ætlar þannig að skila ávinningnum af hagstjórninni til fólksins í landinu. Það hefur ríkisstjórnin einnig gert með lágri verðbólgu og lækkandi vöxtum, þó þeir séu allt of háir. Allt eykur þetta ráðstöfunartekjur okkar. En hvernig ætla sjálfstæðismenn í Kópavogi að skila ávinningi af betri afkomu bæjarsjóðs til íbúa? Lækka útsvarið sem er næstum því í hámarki hér í Kópavogi? Nei. Lækka fasteignaskatta svo máli skipti? Nei. 

Hvað hefur verið hið heilaga gral í stefnu Sjálfstæðisflokksins frá stofnun hans árið 1929? Jú, að tryggja einstaklings- og athafnafrelsi með aðhaldi í ríkisrekstri og með hóflegri skattheimtu. Því aðeins þannig geta bæjarfulltrúar flokksins hækkað ráðstöfunartekjur fjölskyldnanna í bænum. 

Enn eitt kjörtímabilið fer að hefjast án þess að Sjálfstæðisflokkurinn í Kópavogi hefur það á stefnuskrá sinni að lækka útsvarið. Þetta eru alvarleg pólitísk mistök.