Angela Merkel Íslands

Katrín Jakobsdóttir nýtur virðingar og trausts langt út fyrir flokksraðir Vinstri grænna. Það er einmitt það sem einkennir góða og farsæla leiðtoga í stjórnmálum. Þess vegna hefur hún nú yfirburðarstöðu í íslenskum stjórnmálum og er lykilinn að því að hér verði hægt að byggja upp traust að nýju á lýðræðinu og stjórnmálum. 

Katrín getur orðið Angela Merkel Íslands ef fram fer sem horfir. Það ætlunarverk hennar að ná saman höfuðandstæðingum íslenskra stjórnmála í ríkistjórn undir hennar forsæti verður að teljast hálf sturlað.

Enda eru pólitískir rétttrúnaðarpostular hálf sturlaðir af æsingi. Þeir vaða uppi í fjölmiðlum, og víðar, eins og hauslausar hænur, sem vita ekki hvort þeir eru að koma eða fara. Þeir eru brjálaðir og spara ekki stóru orðin í garð Katrínar Jakobsdóttur.

Það sýnir styrkleika Katrínar að hún stendur af sér storminn með bros á vör. Hér er kona sem þorir. Hún þarf að berjast á tveimur vígstöðvum í senn.

Annars vegar teflir hún upp á líf og dauða við Bjarna og Sigurðar Inga við að koma saman heilsteyptum og skotheldum stjórnarsáttmála sem verður þola íslenskt stjórnmálaveður.

Hins vegar þarf hún að sannfæra vantrúaða félaga um vegferðina framundan með Bjarna og Sigurði Inga. Hvorugt verður að teljast auðvelt.

Aftur á móti ef Katrínu tekst að mynda ríkisstjórn um velferð milli pólanna um miðjuna verður það að teljast pólitískt afrek. Þetta eru sögulegir tímar. 

Ef ég ætti hatt, myndi ég taka ofan hattinn fyrir Katrínu Jakobsdóttur.

Ræddu við aðila vinnumarkaðarins í dag

Álögur hækka á Kópavogsbúa undir forystu Sjálfstæðisflokksins

Fjárhagsáætlun Kópavogs fyrir árið 2018 var lögð fram til fyrri umræðu bæjarstjórn Kópavogs í vikunni. Sjálfstæðisflokkur og Björt framtíð eru hér í meirihluta.

Í mörg ár hef ég beðið eftir að álögur á Kópavogsbúa yrðu lækkaðar, enda hefur Sjálfstæðisflokkurinn verið í meirihluta hér í þó nokkur ár. Draumurinn er auðvitað að sjálfstæðismenn í Kópavogi færi að dæmi félaga okkar í Garðabæ, sem er fyrirmyndarbæjarfélag með hófsamar álögur á íbúa.

En því miður ætlar einhver bið að vera á þessu.

Rýnum í nokkrar lykiltölur úr fjárhagsáætlun, sem þriðja árið í röð er unnin af öllum flokkum í bæjarstjórn Kópavogs. Spyrja mál: Til hvers að kjósa einn flokk í sveitarstjórnarkosningum, en fá svo alla upp úr kjörkassanum í Kópavogi? En látum það liggja á milli hluta í bili. 

Útsvar í Kópavogi lækkar ekki á milli ára, en útsvarshlutfallið er 14,48%. Það er hærra en meðalútsvar sveitarfélaga á landinu en útsvarshlutfallið í Garðabæ og Seltjarnarnesi 13,70%. Útsvarshlutfallið í Kópavogi er hærra en meðalútsvar allra sveitarfélaga, sem er 14,36%. 

Útsvarstekjur bæjarins af íbúum hækka um 8,5% á milli áranna 2017 og 2018 eða um 1,7 milljarð króna. Þetta er raunhækkun milli ára þar sem gert er ráð fyrir í fjárhagsáætlun að laun hækki um 6,5% á sama tíma.

Fasteignaskattar á íbúa í Kópavogi hækka sömuleiðis eða eins og segir í greinargerð með fjárhagsáætlun:

,,Áætlað er þó að tekjur af fasteignaskatti aukist um 5,1% sem má að hluta rekja til hækkunar á fasteignamati en einnig magnaukningar, þ.e.a.s. áætlaðri fjölgun fasteigna í bæjarfélaginu." 

Eins og áður leikur bæjarstjórnin sér hér að tölum. Fólki er talin trú um að verið sé að lækka skatta, þó að raunin sé að verið er að hækka þá!

Þó að fasteignaskattshlutfallið lækki úr 0,255% í 0,23% þá er það gert til að mæta mikilli hækkun á fasteignamati íbúða á Höfuðborgarsvæðinu, eins og kunnugt er. Lækkun hlutfallsins mætir þó ekki að öllu hækkun fasteignamatsins (skattstofnsins), og því þurfa íbúðaeigendur í Kópavogi að bera hærri fasteignaskatta á árinu 2018 en á þessu ári.

Þess vegna er það einfaldlega ekki rétt hjá bæjarstjóra Kópavogs að halda því fram að verið sé að lækka skatta í Kópavogi. Tölurnar segja allt annað. 

Þá hallar á ógæfuhliðina í rekstri bæjarins. Hlutfall launatekna starfsmanna Kópavogsbæjar hækkar í 57,3% úr um 50% í ár. Þróunin hringir viðvörunarbjöllum þegar litið er til þess að þetta hlutfall var 46,3% árið 2013.

Ef ekki verður gripið hér inn í með aðhaldi í rekstri bæjarins strax á næsta ári að hætti aðhaldssamra íhaldsmanna þá þýðir það ekkert annað en skattahækkanir á íbúa á næstu árum.

Aðhaldið mætti koma að ofan. Byrja mætti á því að bæjarstjóri sýndi gott fordæmi með því að lækka eigin laun.

Í greinargerð með fjárhagsáætlun kemur fram að ,,skatttekjur á hvern íbúa hafa farið vaxandi á milli ára og skv. framlagðri áætlun má gera ráð fyrir að þær verði 700 þús.kr. á íbúa á næsta ári". 

Ef við lítum til ársins 2014 þá voru skatttekjur á hvern íbúa 542 þús.kr. Á aðeins 4 árum hafa þær þannig hækkað um næstum 30%, sem er meira en meðallaun hafa hækkað að teknu tilliti til fjölgunar íbúa. 

Sjálfstæðisflokkurinn á að standa undir nafni fyrir aðhaldssemi í rekstri bæjarins og lægri álögur á íbúa.

Hrunið er ekki lengur afsökun fyrir því að ekki sé hægt að lækka álögur með aðhaldssemi og með því að auka sparnaðaranda rekstri bæjarins. 

Fjárhagsáætlun ársins 2018 lögð fram undir forystu Sjálfstæðisflokksins gengur því ekki upp að mínu mati og þarfnast endurskoðunar við.

Í þessu sambandi er kannski rétt að minna bæjarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins á að það eru víst sveitarstjórnarkosningar á næsta ári.

Gera ráð fyrir 824 m.kr. rekstrarafgangi

BDFM: Hinn pólitíski ómöguleiki, eða hvað?

Það verður að segjast eins og er að það er hálf skondið að fylgjast með fjölmiðlum eftir sigur Miðflokksins í alþingiskosningunum. Sumir fjölmiðlar eiga mjög erfitt með að segja frá úrslitunum og enginn fjölmiðill, nema Stundin, hefur sagt ,,að sigurvegari kosninganna sé Miðflokkurinn". Lengst komast þeir í að segja ,,að sigurvegarar kosninganna hafi verið" Flokkur fólksins, Miðflokkurinn og Samfylkingin, og bæta kannski við að Sjálfstæðisflokkurinn hafi unnið frækinn varnarsigur.

Hver sem stóð uppi sem sigurvegari að þessu sinni, þá er óumdeilt að ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar beið afgerandi ósigur - fyrir kosningarnar og í þeim sjálfum.

Svo er frétt mbl.is skondin sem fylgir þessum pistli. Þar er fullyrt að Sigmundur hafi ekki ,,látið hjá líða að skjóta frekar á fyrrverandi flokksfélaga sína" með því að segja eftirfarandi:

„Það er mjög ánægju­legt að sjá flokk­inn ein­beita sér að mál­um sem voru of­ar­lega á baugi þegar ég var í for­ystu flokks­ins. Það hlyti að skapa ein­hvern grund­völl sem hægt væri að vinna úr." 

Dæmi nú hver fyrir sig um skotið. Enginn rjúpa fengist fyrir þessi jólin með þessari skotfræði. 

En hvað sem það er, þá er ljóst að Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Miðflokksins, fer í taugarnar á fleirum en pólitískum andstæðingum sínum.

Hinn pólitíski ómöguleiki, eða hvað?

Staðreyndin er nefnilega sú að ef ekki kæmi til alræmd ,,aðdáun" milli formanna ,,framsóknarflokkanna" tveggja á hvor öðrum, og umdeild staða formanns Sjálfstæðisflokksins, væri hægt að mynda hér starfhæfa og borgaralega ríkisstjórn Sjálfstæðis-, Framsóknar-, Miðflokksins og Flokks fólksins með 35 þingmanna meirihluta á alþingi. Það gæti orðið sterk ríkisstjórn sem léti verkin tala fyrir fólkið í landinu, jafnt í þéttbýli sem strjábýli.

Spurning er hvort Sigurður Ingi og Sigmundur Davíð séu trúir samvinnuhugsjóninni og grafi stríðsöxina í þágu þjóðarhagsmuna.

BDFM eiga völina og kvölina - en allt veltur það á B-inu.

Hinn kosturinn er að mynduð verði veik vinstri stjórn BCPSV með Viðreisnarívafi, og undirbúningur hafinn að aðlögunarferli að Evrópusambandinu að nýju.  

  

Í samvinnu með Flokki fólksins

Fögnum fjölbreytileikanum!

Álitsgjafar, fjölmiðlar og stjórnmálamenn gera mikið úr því að fjölbreytileiki íslenskra stjórnmála hafi aukist eftir dóm kjósenda í alþingiskosningunum í gær, og það sé vandamál.

En eigum við ekki að fagna fjölbreytileikanum, virkja sköpunargleðina og grípa tækifærin sem liggja í loftinu? Ef kjósendur vilja fjölbreytileika, þá hljóta stjórnmálamenn, sem eru þjónar fólksins, að taka þeirri niðurstöðu og vinnu úr henni.

Alþingismenn hafa val. Val um aðferðafræði og með hvaða hætti þeir nálgast verkefnin.

Þeir hafa val um að slá í lás og reisa hærri múra milli stjórnmálaflokka. Þeir hafa val um að heyra ekki aðrar skoðanir en þeirra eigin og þeirra skoðanabræðra og -systra. Þeir geta lokað sig af í eigin hugmyndafræði og lokað á þær raddir sem ,,eru þarna úti" og þeim kann að þykja óþægilegar.

Eða - þeir geta fagnað fjölbreytileikanum, byggt brýr milli ólíkra stefna og skoðana. Þeir geta ákveðið að hugsa í lausnum og vera opnir fyrir öðrum sjónarmiðum. Eða þeir geta kosið átök sem grundvallast á pólitískum kreddum, fordómum og tortryggni gagnvart þeim sem eru þeim ekki sammála. Höfum kjark til að koma okkur upp úr skotgröfunum!

Við eigum ekki að óttast að taka umræðuna um hið óþekkta. Við eigum að hafa trú á að opinská og fordómalaus rökræða, þar sem öll gild sjónarmið eiga rétt á sér, færi okkur ákjósanlegustu niðurstöðuna til lengri tíma litið.  

Við lifum á byltingartímum í sögunni, þar sem heimurinn eru allur undir og teikn eru á lofti. Við getum ekki snúið við sögunni og horfið til ímyndaðrar fortíðar, þar sem heimsmyndin var annað hvort hvít eða svört. Þar sem við gátum aðeins kryddað pólitíkina með salti og pipar - einfaldlega vegna þess að úrval krydda var takmarkað. 

Heimsmyndin hefur breyst, fólkið hefur breyst og skoðanir þess. Við eru opnari og umburðalyndari fyrir lífskoðunum annarra. Og þó að við séum ekki alltaf sammála, þá fögnum við fjölbreytileikanum þar sem öll sjónarmið fá að koma fram - en eru ekki kæfð í fæðingu. Lýðræði fær aðeins þrifist ef við virðum réttindi minnihlutahópa og höfnum alræði meirihlutans.

Íslensk stjórnmál snúast ekki lengur um hægri eða vinstri hugmyndafræði. Þau snúast um traust og ábyrgð. Þau snúast um loforð, lausnir og efndir um athafnafrelsi, efnahagslega velmegun, jöfnuð og velferð fyrir alla. Þau snúast um að standa vörð um lýðræðið, tjáningarfrelsið og réttarríkið. Og síðast en ekki síst, þá snúast þau um heiðarlega og réttláta stjórnarhætti stjórnmálamanna sem taka almannahagsmuni fram yfir sérhagsmuni í öllum sínum verkum.  

Kosningaspá

Ætli þetta komi ekki upp úr kjörkössunum (kl. 21:12):

Sjálfstæðisflokkurinn 23,5%

Vinstri hreyfingin grænt framboð 19,5%

Miðflokkurinn  13%

Samfylkingin 12%

Píratar 9,5%

Framsóknarflokkurinn 8%

Viðreisn 5,8%

Flokkur fólksins 5,5%

Björt framtíð 2%

Alþýðufylkingin 1%

Dögun 0,2%

Flóttamenn og feigðarflan

Á síðustu metrum kosningabaráttunnar eru flokkarnir komnir í loforðakapphlaup sem enginn væri morgundagurinn. Sjálfstæðisflokkurinn er þar ekki barnanna bestur. Vandi stjórnarflokkanna er sá að ekki eru nema nokkrar vikur síðan þeir lögðu fram fjárlög, sem boðuðu skattahækkanir. Ríkisstjórn undir forsæti Bjarna Benediktssonar, forsætisráðherra og formanns Sjálfstæðisflokksins, ætlaði að hækka skatta á eldsneyti og áfengi, hækka virðisaukaskatt á ferðaþjónustu og var að undirbúa að reisa skattamúra í nafni vegtolla í kringum Höfuðborgarsvæðið. Fyrir sjálfstæðismann komu þessir hugmyndir um skattahækkanir verulega á óvart og ollu sárum vonbrigðum.

Flóttamennirnir

Í upphafi ársins tók forysta Sjálfstæðisflokksins ákvörðun um að mynda ríkisstjórn með flóttamönnum úr Sjálfstæðisflokknum.

Flóttamönnum sem vildu að Sjálfstæðisflokkurinn tæki upp baráttu fyrir aðild Íslands að Evrópusambandinu, vildu að almenningur tæki á sig ábyrgð á himinháum skuldum óreiðumanna föllnu bankanna með Icesave samningum og vildu ganga lengra í einkavæðingu en þorri sjálfstæðismanna á landsfundum. Með því að ganga til ríkisstjórnarsamstarfs með Viðreisn kvittaði formaður flokksins í raun undir þennan málflutning. Það voru vonbrigði eins og ég skrifaði um 15. janúar 2017:  

Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, lagði mikið pólitískt kapítal undir þegar hann tók ákvörðun um eftir ískalt mat að stofna til ,,Áfram-ríkisstjórnarsamstarfs" með Viðreisn og fylgitungli hennar, Bjartri framtíð. Svo ískalt var matið að það var ekki laust við að það færi um mann hrollur við tíðindin, enda snögg kólnaði veður á landinu við hið sama.

Mánuði fyrr, eða í desember 2016 var orðið nokkuð ljóst í hvað stefndi sbr. pistil sem ég setti inn þann 29. desember undir fyrirsögninni, B-ríkisstjórn í burðarliðnum: 

Ólyginn sagði mér að á viðræðufundum þremenningana fari fram þrátefli um óljósar tillögur Viðreisnar um markaðsfyrirkomulag í sjávarútvegi. Fyrst þurfti Viðreisn að skilja hvað hún vildu sjálf, svo varð að sannfæra formann Bjartrar framtíðar um það sem formaður Viðreisnar vildi, og loks þurfti að fullvissa formann Sjálfstæðisflokksins um það að þó að tillögurnar kölluðu á ,,svokallaða kerfisbreytingu" þá myndu þær ekki ganga gegn hagsmunum helstu bakhjarla Viðreisnar í atvinnulífinu - og þar með talið í sjávarútvegi. Viðreisn myndi sem sagt í orði boða byltingu en á borði kyrrstöðu um óbreytt ástand.

Í staðinn fengi Viðreisn að leika lausum hala í landbúnaðarkerfinu og fá að koma þjóðinni inn í Evrópusambandið bakdyramegin hvað sem þjóðin segði um það. Allt yrði það samkvæmt hugmyndafræði og handbók embættismannakerfis Evrópusambandsins um afsal fullveldis þjóðríkja. Saman gætu flokkarnir síðan staðið að einkavæðingu ríkiseigna ,,í þágu atvinnulífsins" sem enginn væri morgundagurinn, alveg frá bankakerfi til heilbrigðiskerfis. Þar yrðu engar heilagar kýr, hvorki Landsvirkjun né Landsspítali enda margir hákarlar á sveimi sem þarf að metta. Svo verður búin til einhver falleg stefnuyfirlýsingu um ,,breytingar" á stjórnarskrá og fengi Björt framtíð það verkefni í hendur, enda stæði aldrei til að efna neitt af því sem þar færi á blað.

Varnarorð mín voru þessi í lok pistilsins: Myndun slíkrar ríkisstjórnar yrði feigðarflan fyrir Sjálfstæðisflokkinn. 

Því miður reyndist svo vera. 

En það kemur dagur eftir þennan dag og batnandi mönnum er best að lifa, eins og þar segir.

Á að hækka eða lækka skattana?

John F. Kennedy um leyndarhyggju: Forsetinn og fjölmiðlar

Að gefnu tilefni er okkur öllum hollt að hlusta á fræga ræðu Johns F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, um forsetann og fjölmiðla. Ræðan er haldin 27. apríl 1961 á Waldorf-Astoria Hótelinu í New York.